Lemoine PROST N. - ADOLPHE SAX ALBUM

Adolphe Sax Album

Discipline / Instrument: Saxofoon en piano
Genre: klassiek
Medium: Partituur
Aantal pagina's: 36 + 12
Formaat: 23 x 31 cm
Uitgever: Lemoine
Ref.: 28891
Publicatiedatum: 31/05/2013
ISBN / ISMN: 9790230988919



Inhoud

BERLIOZ: 1e Solo - BIZET: Ouverture - BIZET: Intermezzo - DELIBES: Barcarolle - FRY: Wiegelied - MASSENET: Visioen - MASSENET: Air des Larmes - SAINT-SAËNS: Orient - THOMAS: Twee liederen uit Peru - THOMAS: Vertelling - WETTGE: Fantasie


Toelichting

Adolphe Sax, geniale uitvinder van de saxofoon (gepatenteerd in 1846), werd benoemd tot Directeur van de Scenemuziek aan de Opéra de Paris tussen 1847 en 1894. Dit was de ideale positie om zijn instrumenten in het orkest te promoten en te experimenteren – de uitvinder slaagde erin de saxofoon te introduceren in bepaalde lyrische, symfonische werken, balletmuziek en natuurlijk in regimentsmuziek.
Er zijn talrijke verschijningen van het instrument te noteren, aanvankelijk voorzichtig vermengd met het orkest en later in echte schilderachtige solo’s.
Hoewel het gebruik van saxofoons in de Corona d'Italia van G. Rossini, Tannhäuser van R. Wagner, de Damnation de Faust van H. Berlioz, Ondine en de visser van P. Dukas, Hulda van C. Franck of de 1e symfonie van A. Magnard een anekdotische poging blijft, bieden andere componisten zoals G. Bizet, C. Saint-Saëns, A. Thomas, V. D'Indy, L. Delibes, G. Charpentier of J. Massenet het instrument mooie gezongen frases binnen het orkest.
Er zijn nauwelijks meer dan een handvol kamermuziekwerken met gemengde bezetting vóór 1900. Daarentegen is de formule saxofoon begeleid door piano (of fanfare) gebruikelijk. De muziek is voornamelijk geschreven door vrienden van de uitvinder, vaak dirigenten van regimentsmuziek die een eenvoudige en klassieke stijl hanteren voor het vermaak in de openlucht (virtuoze thema’s en variaties ver weg van de grote romantische meesterwerken van die tijd).

Deze kleine muzikale suite volgt een chronologisch parcours van saxofoon solo’s vóór 1900, te ontdekken met een pianoreductie als harmonische ondersteuning.

Hector Berlioz (1803-1869), ware verdediger van Sax’ uitvindingen, prijst de verdiensten van de saxofoon in zijn Traité d'instrumentation. Hij was de eerste die het instrument gebruikte in een werk voor 6 blaasinstrumenten om enthousiast de uitvindingen van de beroemde Belgische maker te eren. Hymne voor de instrumenten van Sax werd op 3 februari 1844 in Parijs in de zaal Hertz publiekelijk uitgevoerd, waarbij Adolphe Sax zelf de partij van de baritonsaxofoon in Es speelde. Helaas is de partituur niet meer terug te vinden, maar men weet dat de Hymne een bewerking was van zijn Chant sacré voor koor, gecomponeerd enkele maanden eerder. De eerste solo hier gepresenteerd is een mogelijke reconstructie van de saxofoon solo.

Het Wiegelied, oorspronkelijk gespeeld op sopraansaxofoon, is afkomstig uit de Santa Claus Symphony (1853) van William Henry Fry (1813-1854). De in Amerika geboren componist was een fervent bewonderaar van Adolphe Sax en de eerste Amerikaanse componist die voor groot orkest schreef. Deze solo is symbolisch: het zou de eerste integratie van de saxofoon in de Verenigde Staten zijn, 50 jaar vóór de dixieland jazz.

Vertelling is een echte cadens gewijd aan de altsaxofoon met begeleiding van pizzicato strijkers en aangehouden koperblazers. Deze vertelling is afkomstig uit het verhaal en proloog van het 2e tafereel van Act II van de opera Hamlet (1868) van Ambroise Thomas (1811-1896). De twee liederen uit Peru (1865) zijn oorspronkelijk vakkundig gearrangeerd voor 3 saxofoons naar liederen gespeeld door de Indianen op de "Quena", hun nationale instrument.

Orient is een saxofoon solo uit de grote militaire mars voor blaasorkest Orient en Occident opus 25 (1869). Camille Saint-Saëns (1835-1921) gebruikte het saxofoonstel vaak, zowel in zijn symfonische als lyrische werken.

De Ouverture en het Intermezzo van Georges Bizet (1838-1875) zijn zeer opmerkelijke altsaxofoon solo’s. Ze zijn afkomstig uit de suites voor orkest van de toneelmuziek van L'Arlésienne (1872).

De Barcarolle van Léo Delibes (1836-1891) komt uit zijn betoverende ballet Sylvia (1876). Hierin hoort men een zeer elegante solo op altsaxofoon.

Jules Massenet (1842-1912) gebruikte de saxofoon vele malen. Men waardeert natuurlijk de wals met saxofoon in zijn opera Le Roi de Lahore, maar vooral dankzij zijn opera Werther werd de saxofoon erkend. In het Air des larmes van Werther (1892) dialogeert de saxofoon prachtig met het personage Charlotte. De solo Vision is een zang op altsaxofoon die antwoord geeft aan Herodes in de opera Hérodiade (1881).

De Fantasie uit deze verzameling is een fragment uit de Fantaisie variée voor saxofoon en piano (1889). Als onderdeel van het historische erfgoed van de saxofonist is dit stuk typisch voor de lichte en ontspannen muziek van die tijd. Léon Wettge (1844-1909) was dirigent van de muziek van het 28e artillerieregiment in Versailles voordat hij dirigent werd van de Garde Républicaine.

Nicolas Prost